Starszy wiek stwarza w życiu nowe sytuacje. Wiele ludzi staje w
obliczu śmierci
małżonka lub ma duże problemy zdrowotne. Zostają bez silnego
wsparcia i nie umieją
sobie poradzić w nowej sytuacji. Lecz należy wiedzieć, że depresja
nie jest niezbędnym elementem starzenia. W rzeczywistości dużo
seniorów cieszy się życiem pomimo rosnących jego wyzwań. Ważnym
elementem wywołującym depresję jest samotność. Ludzie pozostawieni
sami w inny sposób korzystają z życia i często zapadają na choroby.
Jednak kiedy nauczą się żyć samotnie albo ktoś im pomaga, spędza z
samotną osobą trochę czasu depresja mija a starsi mogą pozostawać
szczęśliwi i żyć jeszcze długie lata.
Depresja jest wielkim problemem u ludzi w podeszłym wieku. Wkradają
się choroby, organizm niedomaga, chorzy i samotni nie otrzymują
wystarczającej pomocy ze strony rodziny, przyjaciół, społeczeństwa,
wtedy wkrada się depresja, demencja. Bywa też, że starszymi
samotnymi osobami ktoś się "zaopiekuje" zbyt mocno. Czują utratę
swojej wolności, ograniczenie własnych ruchów we własnym życiu.
Oczywiście taki stan rzeczy
też budzi depresję. Dużo smutku wywołuje śmierć bliskiej osoby, taki
stan może trwać kilka tygodni, miesięcy, gorzej jak się przeciąga na
kilka lat albo już nigdy człowiek nie powróci do normy. Ważne aby
miał w tym okresie kogoś bliskiego kogo kocha i czuje się kochanym.
Smutek po utracie bliskiej osoby jest stanem naturalnym, jest to
chwilowa utrata
nadziei i radości. Ważne aby pomóc najbliższym w ich trudnych
chwilach, a
nawet zaoferować bardziej profesjonalną pomoc kiedy ten stan się
przeciąga.
Osoby starsze często bywają wyizolowane, zaczynają wolniej żyć a
nawet wolniej mówić. Pomijają posiłki, umierają w nich żarty, niknie
uśmiech. Niewielki procent uzyskuje pomoc, którą potrzebują a reszta
wielokrotnie pozbawiona opieki i towarzystwa idzie w "dół", depresja
rozwija się coraz mocniej i tym samym zaczyna się intensywniejszy
proces starzenia, upadek zdrowia. Środowisko a nawet lekarze często
ignorują tą grupę ludzi, nie zwracają uwagi na ich skargi,
niechętnie z nimi rozmawiają, ignorują kiedy proszą o pomoc.
Depresja u starszych jest dużym wyzwaniem, szybciej wkradają się nie
tylko choroby lecz także alkohol, narkotyki lub lekomania. W tej
grupie jest
duży wskaźnik samobójstw. Nie jest to ważne czy człowiek ma 18 czy
80 lat,
ważne aby mu udzielić pomocy, dać odpowiednie społeczne wsparcie.
Przyczyny
depresji w podeszłym wieku:
- samotność i izolacja, życie w monoterapii, zmniejszenie się
kręgu przyjaciół, znajomych z powodu śmierci lub przeniesienia
w inne miejsce, utrata pewnych uprawnień, np. prawo jazdy
- zmniejszenie poczucia celu, utrata tożsamości, ograniczone
dotyczące działalności
- problemy zdrowotne, choroby i niepełnosprawność, chroniczny ból,
uszkodzenie obrazu ciała z powodu choroby lub zabiegu chirurgicznego
- lekarstwa, wiele leków na receptę może wywołać lub zaostrzyć
depresję
- obawy, strach przed śmiercią, lęk przed problemami finansowymi lub
zdrowotnymi
- uczucie osierocenia z powodu śmierci bliskiej osoby,
członków rodziny, przyjaciół a nawet domowych zwierząt.
W czasie smutku może wystąpić wiele objawów depresji; płacz, głęboki
smutek
ale w miarę upływu czasu wszystko powinno ulec poprawie, pojawią się
oznaki
radości, docenianie na zewnątrz piękna, zachwyty nad przyrodą. Nawet
jak widać
poprawę należy i tutaj zwrócić uwagę czy nie występuje lżejsza forma
depresji.
Objawy
depresji u ludzi w podeszłym wieku:
- smutek
- utrata masy ciała, apetytu
- zaburzenia snu, trudności w zasypianiu, lub całodzienna senność
- zwiększenie spożycia alkoholu a nawet narkotyków czy innych leków
- opuszczenie lub utrata zainteresowań; np. hobbi lub innych
rozrywek
- zapisy na wypadek śmierci, myśli samobójcze lub próby samobójstwa.
- wycofanie się z życia i inna izolacja społeczna, niechęć do
opuszczenia domu
- utrata własnej wartości, obawy bycia ciężarem, uczucie bycia
nicością, wstręt do siebie
Bywa również depresja bez smutku. Starsi ludzie nie zawsze pasują do
powyższego obrazu depresji, ale zaczynają się skarżyć na swoje
zdrowie a w
rzeczywistości nie ma tego problemu. Jest to chęć zwrócenia na
siebie większej
uwagi, szukanie towarzystwa. Mogą okazywać objawy niepokoju lub
drażliwości;
intensywnie spacerują po pokoju, mają niespokojne ręce, grymasy
twarzy, ich
obsesją stają się pieniądze, stan świata, środowiska, stan zdrowia
innych ludzi.
Ludzie starsi będą zaprzeczać swojej
depresji
ale niektóre wskazówki mówią wyraźnie o jej obecności:
- drażliwość
- lęk i obawy
- beznadziejność
- spowolnienie ruchu
- problem z pamięcią
- niewyjaśnione lub nasilające się bóle
- zaniedbanie własnej higieny i środowiska.
- brak zainteresowania w pielęgnacją ciała, pomijanie posiłków,
zapominanie o własnej terapii
W depresji najbardziej pomaga przyjaciel lub krewny. Sama natura
depresji koliduje ze zdolnościami osoby chorej w ubieganiu się o
pomoc.
Następuje spadek energii co obniża samoocenę. Dla seniorów, którzy
często
inaczej patrzą na depresję kojarzy się ona z chorobą psychiczną i
tak też często postrzegana jest przez społeczeństwo. Chory wstydzi
się prosić rodzinę i bliskich, nie
chce być ich ciężarem. Ważne aby zaoferować mu pomoc a nie tylko
dawać wsparcie emocjonalne. Słuchanie tylko słów współczucia nie
wiele pomoże a litość może jeszcze pogłębić faktyczny stan. Nie
wolno krytykować zachowań starszych ludzi, spojrzeć na
realia i zastanowić się jak można ulżyć starszemu człowiekowi
choremu na depresję.
Zaproś go na spacer, do muzeum, kina, wszystko co stanowi psychiczną
i fizyczną stymulację. Znajdź grupę ludzi z podobnymi
zainteresowaniami w celu zwalczenia samotności i izolacji, uczucia
bycia niechcianym, na pewno w grupie poczuje się lepiej.
Ważne aby wprowadzić w życie zdrowe posiłki. Upewnij się, czy osoba,
którą się opiekujesz odżywia się systematycznie i prawidłowo.
Depresja jest
chorobą, w której zmieniają się składniki chemiczne w mózgu i należy
dopilnować
aby chory odżywiał się prawidłowo. Zwróć uwagę na ilość spożywanego
przez niego alkoholu, papierosów, staraj się odwiedzać codziennie
osobę samotną i chorą na depresję, niech poczuje opiekę i chęć do
życia, niech wie, że nie jest samotną osobą. Zaproś do siebie,
zadzwoń lub napisz list. wszystko to wywoła u samotnego człowieka
radość. W Kanadzie duża ilość ludzi starszych podejmuje się
wolontariatów, pomagają innym,
jest to najlepsza terapia aby poczuć się lepiej i odzyskać własne
perspektywy.
Nie należy odsuwać starszych osób od obowiązków, kiedy mają na
to ochotę. Mogą prowadzić gospodarstwo domowe, firmy. Jest to wielką
umiejętnością życia w społeczeństwie, w którym są wszystkie
kategorie
wiekowe. Starsza osoba może stracić fizyczne możliwości lecz może
służyć swoim doświadczeniem, dać własną poradę. W chwili spotkania
z osobą chorą na depresję nie wolno "śmiecić" tylko rozweselać,
powiedzieć dowcip, przeczytać dobrą anegdotkę, zaoferować
dobrą książkę, należy poprawić humor samotnej osoby.
U wszystkich ludzi chorych na depresje jest bardzo ważne odżywianie
się, spożywanie niezbyt zdrowego pożywienia pogorszy stan.
Bezdyskusyjnie należy ograniczyć spożycie cukrów i niezdrowej
żywności tzw, junk food - typu McDonald... etc. Należy wybrać zdrową
żywność dostarczającą dużo energii. Najbardziej wskazane są warzywa
i owoce, które dostarczają dużo witamin i potrzebnych minerałów oraz
są zbiornikami dużej ilości zdrowej energii. Starsi ludzie nie
powinni unikać ćwiczeń gimnastycznych, oczywiście stosownych
do ich wieku i fizycznej kondycji. W ten sposób odbudują swoje siły
i wzmocnią układ nerwowy i poprawią nastrój. U ludzi
niepełnosprawnych może to być przechodzenie
z wózka inwalidzkiego na krzesło. Jeśli nie zachodzi taka potrzeba
nie należy takiej
osobie śpieszyć zbyt gorliwie z pomocą, fizyczny wysiłek może tylko
jej pomóc.
W przypadku cięższych form depresji należy szukać pomocy
u profesjonalistów lecz osobiście nie polecam antydepresantów. Byłam
nie raz świadkiem jakie spustoszenie może wywołać w organizmie
niewłaściwy
lek. Zamiast pomocy występuje gwałtowne załamanie a nawet śmierć.
Jest na
rynku dużo naturalnych środków i należy je wykorzystać aby sobie
pomóc.
Diagnozowanie
depresji u osób w podeszłym wieku:
Zanim zaczniemy mówić o depresji wprzódy należy poddać przeglądowi
pod kątem wspólnych zagadnień związanych ze zdrowiem, które mogą
wpłynąć na nastrój.
Obejmują one:
- choroba i depresja
- problemy z tarczycą
- niedobór witaminy B12
- niedobory żywnościowe
- brak równowagi hormonalnej
- zakłócenie elektrolitów, odwodnienie
Kiedy przychodzi diagnoza - depresja lub długotrwałe i poważne
problemy zdrowotne powinno być brane pod uwagę: przewlekła choroba
zwłaszcza bolesna, unieruchamiająca lub zagrażająca życiu. Wiadomo,
że takie choroby będą prowadziły do depresji. Wszystkie choroby,
które oddzałowują mocno na mózg będą wiązały się z depresją.
- udar
- cukrzyca
- chemioterapia
- choroby serca
- choroba Parkinsona
- zaburzenia hormonalne
Jak zatem leczyć depresję?
Badania wykazują, że różne inne terapie a nawet porady działają tak
samo dobrze
jak leki - antydepresanty, które tylko łagodzą skutki depresji a nie
leczą samej choroby.
Poradnictwo - obejmuje różne
grupy społeczne w tym:
religijne - utrzymanie w człowieku wiary i nadziei tam,
gdzie wkradła się samotność i beznadziejność.
Psychoterapia - pomaga
złagodzić stresujące życie opanować trudne
emocje, pomaga zmienić negatywne wzorce myślenia, rozwiązywanie
problemów w zdrowy sposób i rozwijania umiejętności lepszego
radzenia
sobie w życiu. W chwili żałoby lub innych przykrych doświadczeń
ważne by
połączyć taką osobę z grupą, która będzie dla niej wsparciem.
Czasami grupa
jest utworzona przez społeczność, o tych samych problemach i
doświadczeniach.
Ludzie z chęcią dzielą się własnymi doświadczeniami a w ten sposób
pomagają innym.
Nigdy nie można zakładać, że starość jest utratą ostrości
psychicznej, a to z kolei może
być oznaką depresji, demencji, które często występują wspólnie u
ludzi w podeszłym wieku.
Depresja i demencja mają wiele wspólnych objawów,
w tym problemy z pamięcią, spowolnieniem mowy, ruchów, niską
motywacją, więc często jest trudno o właściwą diagnozę. Istnieją
jednak
pewne różnice, które mogą pomóc rozróżnić od siebie depresję i
demencję.
Wspólne objawy
depresji i demencji:
- trudności z koncentracją
- następują zaburzenia w umiejętności pisania i mówienia.
- szybki mentalny spadek, ale chory zna właściwą datę, godzinę, wie
gdzie jest
- mentalny spadek postępujący powoli, nagle człowiek zauważa, że
zatrzymuje się
gdzieś zagubiony w znanych miejscach, zaczyna mieć problemy z krótką
pamięcią
Szybka diagnoza depresja czy demencja? ... będą kluczowym
wyjściem do leczenia. Jeśli jest to depresja symptomy będą się cofać
po leczeniu. W leczeniu demencji również nastąpi poprawa w jakości
życia.
Są objawy demencji, w których objawy mogą być odwrócone, zatrzymane
lub spowolnione.
Jak radzić
sobie z depresją?
- prawidłowe odżywianie
- umiejętność opanowania okresu żałoby, wielkiego smutku
- dobry sen, świeże powietrze, lekka praca; np. w ogrodzie, w domu,
- zmiana stylu życia, umiejętność radzenia sobie z cierpieniem i ze
stratami
- systematyczne ćwiczenia, może to być Tai-chi, Qi-gong lub inne
ćwiczenia
stosowne do wieku i kondycji osoby. W wielu szpitalach wprowadza się
coraz częściej podobną terapię, nie tylko w przypadku depresji ale
nawet w chorobach nowotworowych jako stały element leczenia.
Należy również zrozumieć, czym jest starcza depresja i jak naprawdę
starszy człowiek powinien się czuć ? Nie uważać wszystkich symptomów
za naturalny bieg rzeczy, zrzucania wszystkiego na starość. Każdą
depresją można pokonać bez względu na wiek.
Nie zalecane jest branie antydepresantów, szczególnie
po 65 roku życia, nastąpi zaburzenie utraty masy kostnej.
Należy pomóc osobie chorej w uchwyceniu własnych energii i pomóc
wzmocnić jej relacje ze światem innych ludzi. Przezwyciężyć życiowe
trudności i rzucić nowe wyzwania w zależności od kondycji danej
osoby.
W tym miejscu wspomnę jeszcze o cierpieniu człowieka
spowodowanego utratą innej osoby lub ważnej dla niego rzeczy.
Utrata kogoś lub czegoś; np. miłości jest bardzo bolesna w każdym
wieku.
Wszystkie straty jakie mogą wystąpić w życiu są czasami niezwykle
ciężkie
i tworzą zaskakujące emocje: wstrząs, złość, poczucie winy. Uczucia
wywołane
przez straty bywają przytłaczające, ale taki stan jest normalną
reakcją na straty.
W takich chwilach każdy człowiek jest otoczony większą lub mniejszą
falą
smutku, żałoby, które będą trwać tak długo dopóki nie zostaną
uleczone.
Nie ma dobrych i złych sposobów na smutek, nie można też szybko
znaleźć
właściwego lekarstwa na radzenie sobie z emocjami bólu, zawsze
wymaga to
czasu. Czas będzie najlepszym lekarzem. Również długość smutku
zależy od doświadczenia jakie spadło na osobę. Pierwsze przykre
doświadczenie bywa najboleśniejsze, ale nie musi tak być ... bywa, że
następne doświadczenia mogą
osobę mocniej powalić i proces uzdrowienia będzie na pewno
trudniejszy.
Jeśli smutek zbyt długo nie odchodzi należy szukać wsparcia i
pomocy!
Ludzie często tworzą mity o smutku i
depresji w stylu:
Mit: ból odejdzie szybciej jeśli go zignorujesz.
Fakt: próba zignorowania
bólu, schowanie go w sobie będzie miało gorsze
konsekwencje w dłuższej perspektywie. W celu prawidłowego
uzdrowienia konieczne
jest sprostanie swojemu cierpieniu. Należy podejść do niego poważnie
i aktywnie.
Mit: ważne jest aby być w
obliczu strat silnym.
Fakt: każdy człowiek smutny,
przestraszony, samotny będzie
wyrażał smutek i jest to normalną rzeczą. Płacz nie oznacza
słabości,
wyświetlają się na zewnątrz tylko rzeczywiste odczucia.
Mit: jeśli nie płaczę,
oznacza to, że szybko sobie poradzę.
Fakt: płacz to normalna
reakcja na smutek, ale nie jedyna. Są tacy, którzy nie umieją w
chwili wielkiego bólu wyzwolić na zewnątrz żadnej emocji, one tkwią
głęboko w jego sercu.
Mit: smutek po stracie
najbliższych powinien trwać do roku.
Fakt: nie ma dobrych czy złych czasowych ram dla człowieka
będącego w żałobie.
Jak długo będzie trwać zależy tylko indywidualnie od osoby. Nie
wolno krytykować
tych co zbyt długo tkwią w żałobie ani tych co szybko z niej
wychodzą.
Smutek, żałoba w różny sposób
wpływa na ludzi, często czują się jakby zwariowali, nie dociera do
nich - co naprawdę się stało! Mają uczucie złego snu, kwestionują
swoją wiarę, często jest załamanie bez względu na wiarę. Szok i
niedowierzanie, trudno zaakceptować zaistniały fakt. Następnie
przychodzi okres drętwoty, ciągle jest problem z tym - co się
wydarzyło a nawet zaprzeczenie prawdzie. Jeśli odchodzi ukochana
osoba, wiele
osób oczekuje, że nagle pojawi się nawet kiedy wiedzą, że to
nieprawda.
Głęboki smutek to najbardziej powszechne doświadczenie objawów
żałoby.
Następuje również głęboka pustka, rozpacz, tęsknota i wielka
samotność.
Ciało osoby w żałobie wielokrotnie krzyczy, człowiek ma żal do
całego
świata, występuje poczucie winy, że nie zostało wszystko
dopilnowane.
Osoby pozostające w żałobie szukają winy u lekarzy lub innych ludzi,
mają żal nawet do Boga. Osoby kochające zawsze znajdą kozła
ofiarnego i obwinią go za zaistniałą sytuację.
Duże straty powodują lęki i obawy. Wystąpi uczucie niepokoju,
bezradności.
Śmierć bliskiej osoby zakłóci każdy aspekt w życiu najbliższych. U
wielu
wystąpi strach przed własnym życiem - jak sobie poradzą ?
W takiej sytuacji grają rolę wielkie emocje, ale nie tylko,
przychodzi
załamanie fizyczne: wielkie zmęczenie, nudności, obciążona
odporność,
choroby, utrata masy ciała, senność, brak apetytu, niechęć do życia.
cdn...
18 Aug. 2009
WIESŁAWA
|