Gatunek krzewu z rodziny różowatych. Ludowe nazwy: psia róża,
szypszyna.
Występuje na obszarach umiarkowanych i ciepłych półkuli północnej.
Można ją spotkać prawie w całej Europie, na terenach do 1500 m
n.p.m., w Afryce Północnej, na Wyspach Kanaryjskich, na Maderze, w
Azji. Dzika róża rośnie także na terenie Polski i jest u nas
gatunkiem pospolitym. W Polsce istnieje 20 gatunków róży,
najbardziej rozpowszechniona jest róża pomarszczona. W celach
leczniczych wykorzystywana jest róża dzika
(Rosa canina) - kolczasty
krzew wysoki do 2 metrów, ma liście złożone, a owoce - szupinkowe,
zawierające dużo witaminy C.
Roślina
lecznicza
Surowiec zielarski: dojrzałe owoce (Fructus
Rosae). Są składnikiem wielu mieszanek ziołowych. Zawierają
oprócz ogromnej ilości witaminy C garbniki, karotenoidy, kwasy
organiczne, olejki eteryczne, cukry, pektyny. Owoce są niezwykle
bogatym źródłem
witaminy C - zawierają jej dziesięciokrotnie więcej, niż porzeczka
czarna. Już 1-3 jej owoce w zupełności wystarczą do pokrycia
dziennego zapotrzebowania człowieka na tę witaminę. Naturalna
witamina zawarta w owocach jest przy tym trzykrotnie bardziej
skuteczna od witaminy syntetycznej w tabletkach. Owoce róży mogą być
używane do sporządzania przetworów i win. Działanie: słabo
rozkurczające, żółciopędne, łagodnie moczopędne.
Róża jest stosowana przede wszystkim jako lek ogólnie wzmacniający (bogate
źródło witaminy C), ale także pomocniczo do leczenia różnych
schorzeń wątroby, nerek i przewodu pokarmowego.
- Zbiór i suszenie: owoce zbiera się, gdy dojrzeją, ale jeszcze
zanim zrobią się miękkie. Suszenie ich jest dość trudne; owoce
trzeba rozdrobnić, przez pierwsze 10 min. należy trzymać je w temp.
ok. 100°C, by szybko zniszczyć enzymy rozkładające witaminę C, potem
suszyć w temp. ok. 50-60°C.
- Z owoców lub utartych z cukrem płatków róży przyrządza się dżemy i
konfitury.
- Specjalnie przyrządzone konfitury z dzikiej róży mogą być
skutecznym lekiem na chorobę zwyrodnienia stawów.
Z nasion wytwarza się olej z dzikiej
róży
- rzadki olej o barwie ciemnożółtej do lekko brązowawej wytwarzany z
nasion dzikiej róży przez ich ekstrakcję w heksanie dzikiej.
Następnie poddawany jest procesowi rafinacji. Zawiera dużą ilość
nienasyconych kwasów tłuszczowych. Stosuje się głównie w przemyśle
kosmetycznym do pielęgnacji każdego rodzaju skóry, ale szczególnie
polecany wrażliwej, uszkodzonej skórze (także
przez nadmierne opalanie), przy couperose (cerze
ze skłonnością do pękających, rozszerzonych naczynek). Olej
ten wspomaga łuszczącą się skórę, hamuje proces starzenia, równie
dobry dla skóry tłustej ze skłonnością do trądziku. Używany w
preparatach do pielęgnacji zniszczonych włosów (wzmacnia
elastyczność). Wykazuje działanie ochronne, przeciwzapalne,
rozjaśnia, uelastycznia i ożywia zmęczoną skórę, wygładza
zmarszczki.Olej z dzikiej róży zaliczany jest do drogich olejów.
Może być mieszany z innym olejem roślinnym, co doda mu stabilności i
przedłuży jego ważność.
- W szkółkarstwie Rosa canina jest używana jako podkładka dla róż
szlachetnych.
Ciekawostki
Stosowana była kiedyś jako lek na wściekliznę, stąd jej angielska
nazwa dog-rose.
Róża dzika jest znana od czasów ludzi pierwotnych, którzy traktowali
jej owoce jako codzienne pożywienie. Płatki róży stanowiły bardzo
popularne pachnidło dalekiego Wschodu. Starożytni Rzymianie
wypełniali płatkami poduszki, co miało ich usypiać
i uspokajać.
|