W pojęciu Ayurvedy pięć elementów łączy się w pary tworząc trzy dynamiczne siły i interakcje o nazwie dosha. Trzy dynamiczne siły przyjęły wspólną nazwę Tri-dosha.

Dosha oznacza - "ten, który zawiera". Jest to słowo pochodzące od "dus" - korzeń, odpowiednik angielskiego przedrostka "dys" np. dystrofia - zaburzenie. W tym sensie dosha można uznać za błąd, pomyłkę lub wykroczenie przeciwko kosmicznemu rytmowi.

Dosha stale przemieszcza się w stronę równowagi aby pozostawać w harmonii z innymi elementami. Dosha są niezbędne aby stało się życie.

Ayurveda mowi: ciało składa się z tkanek (dhatus), odpadów (malas) i dosha (energetyczne siła).

Tri-dosha służy do pomocy przy tworzeniu różnych tkanek organizmu i usuwa zbędne produkty przemiany materii z organizmu. Tri-dosha również wpływają na każdy ruch, wszystkie przemiany wszystkich funkcji zmysłowych i wielu innych czynności w ludzkim ciele i umyśle.

W Ayurwedzie dosha jest również znane jako zasady i wszystko co w przyrodzie żyje jest charakteryzowane przez dosha.

Trzy aktywne dosha (Tri-dosha)
1. Vata
2. Pitta
3. Kapha

Vata związana jest z powietrzem i eterem.
Pitta z ogniem i wodą
Kapha z wodą i ziemią.

Vata koncepcyjne życie, składa się z elementów eteru i powietrza. Propozycje eteru i powietrza określają aktywny sposób Vata. Pęd powietrza jest nieograniczony jak woda w otwartym oceania i może stać silny jak huragan.

Vata oznacza wiatr, przepływ bezpośrednich procesów, które są bardzo wyraziste.

Działanie Vata:
- suszenie
- chłodzenie
- oświetlanie
- wstrząsanie
- ruch.

Vata reguluje:
- oddychanie
- mruganie powiekami
- ruchy mięśni i tkanek
- pulsowanie w sercu
- wszystkie rozszerzania i kurczenia się
- ruchy cytoplazmy, błon komórkowych
- ruch jednego impulsu w komórkach nerwowych.

Vata reduluje takie uczucia i emocje jak:
- świeżość
- nerwowość
- lęk
- niepokój
- ból
- drżenie i skurcze

Siedzibą Vata jest okrężnica.

Vata możemy znaleźć:
- w biodrach
- udach
- uszach
- kościach
- jelicie grubym
- jamie miednicy
- skórze.

Jest związana z wrażeniem dotykowym. Jeśli w ciele rozwija się Vata będzie akumulowana właśnie w tych organach.

Pitta - gra ognia i wody. Właśnie te siły stanowią o transformacji. Te dwa elementy nie można przekształcić jedno w drugie bo albo woda zniszczy ogień albo ogień zniszczy wodę. Lecz w chwili kiedy człowiek posiądzie nad nimi kontrolę ta dorsha daje nowe życie.

Pitta reguluje:
- trawienie
- przyswajanie
- odżywianie
- metabolizm
- temperaturę ciała
- zabarwienie skóry
- blask oczu
- inteligencję
- zrozumienie

Psychologiczna Pitta wzbudza:
- gniew
- nienawiść
- zazdrość.

Siedzibą Pitty jest:
- jelito cienkie
- żołądek
- gruczoły potowe
- krew
- tłuszcze
- oczy
- skóra.

Kapha - koncepcja równowagi wody i ziemi.

Kapha to mocna struktura i jej smarowanie. Ta kombinacja jest potrzebna aby utrzymac życie. Zawsze ziemia oddzieli się od wody. Jednym sposobem aby utrzymać równowagę między tymi elementami jest ich ciągły ruch (mieszanie wody i ziemi) Podobnie jest w organizmie człowieka, kości są twardą strukturą, dostarczają ciału fizycznej konstrukcji. Woda jest fizjologiczną siłą, która nadaje naturalnej odporności tkankom w organiżmie.

Kapha:
- smaruje stawy
- zapewnia wilgoć w skórze
- pomaga leczyć rany
- wypełnia przestrzenie w ciele
- daje biologiczne siły
- wigor
- stabilność
- popiera zachowanie pamięci
- dodaje impulsu do serca i płuc

Kapha jest obecna:
- w klatce piersiowej
- gardle
- głowie
- zatokach
- nosie
- jamie ustnej
- żołądku
- stawach
- cytoplazmie
- płynach ustrojowych, np. śluz

Psychologiczna Kapha jest odpowiedzialna za:
- emocje
- przywiązania
- chciwość
- długotrwałą zazdrość

również ma tendencje:
- spokoju
- wybaczania
- miłości.

Siedzibą Kapha jest klatka piersiowa.

Normalny stan Dosha:

Kiedy Dosha jest wyważona doświadcza zdrowia na wszystkich poziomach:
- psychicznym
- fizycznym
- duchowym.

Jest to znacznie więcej niż tylko brak choroby i będzie się przyczyniało do określenia tego co Ayurveda uważa za zdrowie.

Szczęśliwość - dobre samopoczucie.
Energie - równomierne wyważenie stanów emocjonalnych.
Funkcje umysłowe - dobra pamięć, zrozumienie i inteligencja, zdolności rozumowania.
Zmysły - prawidłowe funkcjonowanie: oczu, uszu, nosa, smaku i dotyku.
Energie - obfitość psychicznej i fizycznej energii, aby wykonać:
a. Trawienie - łatwe trawienie jedzenia i picia
b. Wydalanie - normalna eliminacja odpadów: pot, mocz, kał, i inne.
c. Ciało fizyczne - zdrowe, nieuszkodzone tkanki, narządy i układy.

Co powoduje brak równowagi w Tri-dosha?

Każdy z tri-Dosha pełni swoje funkcje, wartości i zapewnia właściwe ilości. Gdy wszystkie te czynniki są zrównoważone ciało uchodzi za normalne (Dosha Shamya).

Warunek ten prowadzi do dobrego samopoczucia, zdrowia. Ten balans może jednak ulegać zmianie, dosha będzie albo się zwiększać (Vriddhi) albo zmniejszać (Kasaya). W tym przypadku oba te stany będą prowadzić do złego stanu zdrowia lub choroby.

Zwiększające się dosha ma większą siłę niż zmniejszające się. To jest ważne aby zrozumieć, że każde dosha posiada zestaw właściwości (Guna) z nią związanych, które mogą powodować wzrost lub zmniejszenie jej ilości.

Cechy Vata dosha:
- zimny
- świetlisty
- szorstki
- twardy
- telefon komórkowy
- zdolność do wnikania płynu

Cechy Pitta dosha:
- gorące
- ostre
- lekko oleiste
- przenikliwe
- płynne
- mogą być lekko kwaśne i pachnące i niezbyt przyjemne w zapachu kiedy wzrastają w nadmiarze.

Cechy Kapha dosha:
- zimne
- ciężkie
- gęste
- stabilne
- tłuste
- oślizgłe.

Dwa rodzaje równowagi:
- balans
- brak balansu

W Ayurwedzie znana jest również nierównowaga fizyczna, która jest życiem i czasem życia, inaczej wiekiem człowieka (starzenie się) Kiedy człowiek pozostaje w harmonii zwykle jest łagodne i nie ma żadnych problemów. Vata, Pitta, Kapha zmienia się w ciągu jednego życia wielokrotnie i może w pewnym wieku stać się dominujące.

Np. Vata bywa dominujące w drugiej połowie życia, w trakcie sezonu, (okres jesieni, wczesnej zimy), póżnym popołudniem, podczas ostatniej części nocy i ostatniej fazy trawienia.

Pitta jest dominująca w średnim wieku, w okresie letnim, w południe, o północy i w środkowej fazie trawienia.

Kapha - dominuje w okresie dzieciństwa, w okresie wiosennym, późnym rankiem, i w pierwszej części wieczoru oraz w początkowej fazie trawienia.
 

Brak równowagi:

Może być spowodowana takimi czynnikami jak: nieodpowiedni styl życia, niewłaściwa dieta, urazy (wypadki), wirusy, pasożyty, itp. Niektóre z tych elementów są poza naszą kontrolą np. warunki, w których musimy przebywać (praca, ulica i skażona żywność, którą zjadamy).

Równoważenie dosha:

Aby dowiedzieć się jak zrównoważyć dosha trzeba najpierw zrozumieć co powoduje, że ona wzrasta. Dlatego według prostej ayurwedyjskiej zasady należy znać przeciwieństwa (długi - krótki, zimny - gorący... itd.). Jeśli w organizmie występuje zimno nie należy wtedy jeść lodów, bo wzrośnie jeszcze bardziej zimno, jeśli występuje gorąco nie należy jeść ostrych przypraw, np. chili, bo będzie jeszcze bardziej wzrastać gorąca dosha. Przykłady są proste, ale oczywiste i są podstawą tego co odbywa się w Ayurwedzie, której zasady odwołują się do zdrowego rozsądku.

Postępowanie człowieka w celu utrzymania równowagi:

Jeśli chcemy poprawić Vata-dosha musimy przyjrzeć się swojemu stylowi życia i żywności, którą spożywamy.

Co zwiększy dosha powodując stan nierównowagi:
(na przykładzie Dosha Vata)
- bieganie po zimnym powietrzu w cienkim ubraniu
- spacery po suchym i zimnym wietrze
- pozostawanie całą noc na dyskotece i skakanie po obfitym posiłku
- jedzenie prażonej kukurydzy w ruchu i z wybuchową muzyką
- brak odpoczynku
- stymulowanie nerwów (zwiększanie przepływu adreanaliny)

Żywność:
- smak gorzki, cierpki.

Obecnie szczególnie dzieci i młodzież pogłębiają wszystkie Tri-dosha nie tylko poprzez
brak spokoju i żywność, ale przez wybuchową muzykę, brak należytego odpoczynku, gry komputerowe, agresywne filmy, ekstremalny sport,i innie niewyważone style życia. Kto podąża za nowoczesnym stylem życia musi się liczyć z tym, że zostanie u niego zakłócone Tri-dosha, co w konsekwencji wywoła różne choroby, niepokoje, lęki.

cdn...

16 Sep. 2009

WIESŁAWA