Starszy wiek stwarza w życiu nowe sytuacje. Wiele ludzi staje w obliczu śmierci małżonka lub ma duże problemy zdrowotne. Zostają bez silnego wsparcia i nie umieją sobie poradzić w nowej sytuacji. Lecz należy wiedzieć, że depresja nie jest niezbędnym elementem starzenia. W rzeczywistości dużo seniorów cieszy się życiem pomimo rosnących jego wyzwań. Ważnym elementem wywołującym depresję jest samotność. Ludzie pozostawieni sami w inny sposób korzystają z życia i często zapadają na choroby. Jednak kiedy nauczą się żyć samotnie albo ktoś im pomaga, spędza z samotną osobą trochę czasu depresja mija a starsi mogą pozostawać szczęśliwi i żyć jeszcze długie lata.

Depresja jest wielkim problemem u ludzi w podeszłym wieku. Wkradają się choroby, organizm niedomaga, chorzy i samotni nie otrzymują wystarczającej pomocy ze strony rodziny, przyjaciół, społeczeństwa, wtedy wkrada się depresja, demencja. Bywa też, że starszymi samotnymi osobami ktoś się "zaopiekuje" zbyt mocno. Czują utratę swojej wolności, ograniczenie własnych ruchów we własnym życiu. Oczywiście taki stan rzeczy też budzi depresję. Dużo smutku wywołuje śmierć bliskiej osoby, taki stan może trwać kilka tygodni, miesięcy, gorzej jak się przeciąga na kilka lat albo już nigdy człowiek nie powróci do normy. Ważne aby miał w tym okresie kogoś bliskiego kogo kocha i czuje się kochanym.

Smutek po utracie bliskiej osoby jest stanem naturalnym, jest to chwilowa utrata nadziei i radości. Ważne aby pomóc najbliższym w ich trudnych chwilach, a nawet zaoferować bardziej profesjonalną pomoc kiedy ten stan się przeciąga.

Osoby starsze często bywają wyizolowane, zaczynają wolniej żyć a nawet wolniej mówić. Pomijają posiłki, umierają w nich żarty, niknie uśmiech. Niewielki procent uzyskuje pomoc, którą potrzebują a reszta wielokrotnie pozbawiona opieki i towarzystwa idzie w "dół", depresja rozwija się coraz mocniej i tym samym zaczyna się intensywniejszy proces starzenia, upadek zdrowia. Środowisko a nawet lekarze często ignorują tą grupę ludzi, nie zwracają uwagi na ich skargi, niechętnie z nimi rozmawiają, ignorują kiedy proszą o pomoc.

Depresja u starszych jest dużym wyzwaniem, szybciej wkradają się nie tylko choroby lecz także alkohol, narkotyki lub lekomania. W tej grupie jest duży wskaźnik samobójstw. Nie jest to ważne czy człowiek ma 18 czy 80 lat, ważne aby mu udzielić pomocy, dać odpowiednie społeczne wsparcie.

Przyczyny depresji w podeszłym wieku:

- samotność i izolacja, życie w monoterapii, zmniejszenie się kręgu przyjaciół, znajomych z powodu śmierci lub przeniesienia w inne miejsce, utrata pewnych uprawnień, np. prawo jazdy

- zmniejszenie poczucia celu, utrata tożsamości, ograniczone dotyczące działalności

- problemy zdrowotne, choroby i niepełnosprawność, chroniczny ból, uszkodzenie obrazu ciała z powodu choroby lub zabiegu chirurgicznego

- lekarstwa, wiele leków na receptę może wywołać lub zaostrzyć depresję

- obawy, strach przed śmiercią, lęk przed problemami finansowymi lub zdrowotnymi

- uczucie osierocenia z powodu śmierci bliskiej osoby, członków rodziny, przyjaciół a nawet domowych zwierząt.

W czasie smutku może wystąpić wiele objawów depresji; płacz, głęboki smutek ale w miarę upływu czasu wszystko powinno ulec poprawie, pojawią się oznaki radości, docenianie na zewnątrz piękna, zachwyty nad przyrodą. Nawet jak widać poprawę należy i tutaj zwrócić uwagę czy nie występuje lżejsza forma depresji.

Objawy depresji u ludzi w podeszłym wieku:

- smutek
- utrata masy ciała, apetytu
- zaburzenia snu, trudności w zasypianiu, lub całodzienna senność
- zwiększenie spożycia alkoholu a nawet narkotyków czy innych leków
- opuszczenie lub utrata zainteresowań; np. hobbi lub innych rozrywek
- zapisy na wypadek śmierci, myśli samobójcze lub próby samobójstwa.
- wycofanie się z życia i inna izolacja społeczna, niechęć do opuszczenia domu
- utrata własnej wartości, obawy bycia ciężarem, uczucie bycia nicością, wstręt do siebie

Bywa również depresja bez smutku. Starsi ludzie nie zawsze pasują do powyższego obrazu depresji, ale zaczynają się skarżyć na swoje zdrowie a w rzeczywistości nie ma tego problemu. Jest to chęć zwrócenia na siebie większej uwagi, szukanie towarzystwa. Mogą okazywać objawy niepokoju lub drażliwości; intensywnie spacerują po pokoju, mają niespokojne ręce, grymasy twarzy, ich obsesją stają się pieniądze, stan świata, środowiska, stan zdrowia innych ludzi.

Ludzie starsi będą zaprzeczać swojej depresji
ale niektóre wskazówki mówią wyraźnie o jej obecności:

- drażliwość
- lęk i obawy
- beznadziejność
- spowolnienie ruchu
- problem z pamięcią
- niewyjaśnione lub nasilające się bóle
- zaniedbanie własnej higieny i środowiska.
- brak zainteresowania w pielęgnacją ciała, pomijanie posiłków, zapominanie o własnej terapii

W depresji najbardziej pomaga przyjaciel lub krewny. Sama natura depresji koliduje ze zdolnościami osoby chorej w ubieganiu się o pomoc. Następuje spadek energii co obniża samoocenę. Dla seniorów, którzy często inaczej patrzą na depresję kojarzy się ona z chorobą psychiczną i tak też często postrzegana jest przez społeczeństwo. Chory wstydzi się prosić rodzinę i bliskich, nie chce być ich ciężarem. Ważne aby zaoferować mu pomoc a nie tylko dawać wsparcie emocjonalne. Słuchanie tylko słów współczucia nie wiele pomoże a litość może jeszcze pogłębić faktyczny stan. Nie wolno krytykować zachowań starszych ludzi, spojrzeć na realia i zastanowić się jak można ulżyć starszemu człowiekowi choremu na depresję.

Zaproś go na spacer, do muzeum, kina, wszystko co stanowi psychiczną i fizyczną stymulację. Znajdź grupę ludzi z podobnymi zainteresowaniami w celu zwalczenia samotności i izolacji, uczucia bycia niechcianym, na pewno w grupie poczuje się lepiej.

Ważne aby wprowadzić w życie zdrowe posiłki. Upewnij się, czy osoba, którą się opiekujesz odżywia się systematycznie i prawidłowo. Depresja jest chorobą, w której zmieniają się składniki chemiczne w mózgu i należy dopilnować aby chory odżywiał się prawidłowo. Zwróć uwagę na ilość spożywanego przez niego alkoholu, papierosów, staraj się odwiedzać codziennie osobę samotną i chorą na depresję, niech poczuje opiekę i chęć do życia, niech wie, że nie jest samotną osobą. Zaproś do siebie, zadzwoń lub napisz list. wszystko to wywoła u samotnego człowieka radość. W Kanadzie duża ilość ludzi starszych podejmuje się wolontariatów, pomagają innym, jest to najlepsza terapia aby poczuć się lepiej i odzyskać własne perspektywy.

Nie należy odsuwać starszych osób od obowiązków, kiedy mają na to ochotę. Mogą prowadzić gospodarstwo domowe, firmy. Jest to wielką umiejętnością życia w społeczeństwie, w którym są wszystkie kategorie wiekowe. Starsza osoba może stracić fizyczne możliwości lecz może służyć swoim doświadczeniem, dać własną poradę. W chwili spotkania z osobą chorą na depresję nie wolno "śmiecić" tylko rozweselać, powiedzieć dowcip, przeczytać dobrą anegdotkę, zaoferować dobrą książkę, należy poprawić humor samotnej osoby.

U wszystkich ludzi chorych na depresje jest bardzo ważne odżywianie się, spożywanie niezbyt zdrowego pożywienia pogorszy stan. Bezdyskusyjnie należy ograniczyć spożycie cukrów i niezdrowej żywności tzw, junk food - typu McDonald... etc. Należy wybrać zdrową żywność dostarczającą dużo energii. Najbardziej wskazane są warzywa i owoce, które dostarczają dużo witamin i potrzebnych minerałów oraz są zbiornikami dużej ilości zdrowej energii. Starsi ludzie nie powinni unikać ćwiczeń gimnastycznych, oczywiście stosownych do ich wieku i fizycznej kondycji. W ten sposób odbudują swoje siły i wzmocnią układ nerwowy i poprawią nastrój. U ludzi niepełnosprawnych może to być przechodzenie z wózka inwalidzkiego na krzesło. Jeśli nie zachodzi taka potrzeba nie należy takiej osobie śpieszyć zbyt gorliwie z pomocą, fizyczny wysiłek może tylko jej pomóc.

W przypadku cięższych form depresji należy szukać pomocy u profesjonalistów lecz osobiście nie polecam antydepresantów. Byłam nie raz świadkiem jakie spustoszenie może wywołać w organizmie niewłaściwy lek. Zamiast pomocy występuje gwałtowne załamanie a nawet śmierć. Jest na rynku dużo naturalnych środków i należy je wykorzystać aby sobie pomóc.

Diagnozowanie depresji u osób w podeszłym wieku:

Zanim zaczniemy mówić o depresji wprzódy należy poddać przeglądowi pod kątem wspólnych zagadnień związanych ze zdrowiem, które mogą wpłynąć na nastrój.

Obejmują one:

- choroba i depresja
- problemy z tarczycą
- niedobór witaminy B12
- niedobory żywnościowe
- brak równowagi hormonalnej
- zakłócenie elektrolitów, odwodnienie

Kiedy przychodzi diagnoza - depresja lub długotrwałe i poważne problemy zdrowotne powinno być brane pod uwagę: przewlekła choroba zwłaszcza bolesna, unieruchamiająca lub zagrażająca życiu. Wiadomo, że takie choroby będą prowadziły do depresji. Wszystkie choroby, które oddzałowują mocno na mózg będą wiązały się z depresją.

- udar
- cukrzyca
- chemioterapia
- choroby serca
- choroba Parkinsona
- zaburzenia hormonalne

Jak zatem leczyć depresję?

Badania wykazują, że różne inne terapie a nawet porady działają tak samo dobrze jak leki - antydepresanty, które tylko łagodzą skutki depresji a nie leczą samej choroby.

Poradnictwo - obejmuje różne grupy społeczne w tym: religijne - utrzymanie w człowieku wiary i nadziei tam, gdzie wkradła się samotność i beznadziejność.

Psychoterapia - pomaga złagodzić stresujące życie opanować trudne emocje, pomaga zmienić negatywne wzorce myślenia, rozwiązywanie problemów w zdrowy sposób i rozwijania umiejętności lepszego radzenia sobie w życiu. W chwili żałoby lub innych przykrych doświadczeń ważne by połączyć taką osobę z grupą, która będzie dla niej wsparciem. Czasami grupa jest utworzona przez społeczność, o tych samych problemach i doświadczeniach. Ludzie z chęcią dzielą się własnymi doświadczeniami a w ten sposób pomagają innym.

Nigdy nie można zakładać, że starość jest utratą ostrości psychicznej, a to z kolei może
być oznaką depresji, demencji, które często występują wspólnie u ludzi w podeszłym wieku.

Depresja i demencja mają wiele wspólnych objawów, w tym problemy z pamięcią, spowolnieniem mowy, ruchów, niską motywacją, więc często jest trudno o właściwą diagnozę. Istnieją jednak pewne różnice, które mogą pomóc rozróżnić od siebie depresję i demencję.

Wspólne objawy depresji i demencji:

- trudności z koncentracją
- następują zaburzenia w umiejętności pisania i mówienia.
- szybki mentalny spadek, ale chory zna właściwą datę, godzinę, wie gdzie jest
- mentalny spadek postępujący powoli, nagle człowiek zauważa, że zatrzymuje się gdzieś zagubiony w znanych miejscach, zaczyna mieć problemy z krótką pamięcią

Szybka diagnoza depresja czy demencja? ... będą kluczowym wyjściem do leczenia. Jeśli jest to depresja symptomy będą się cofać po leczeniu. W leczeniu demencji również nastąpi poprawa w jakości życia.

Są objawy demencji, w których objawy mogą być odwrócone, zatrzymane lub spowolnione.

Jak radzić sobie z depresją?

- prawidłowe odżywianie
- umiejętność opanowania okresu żałoby, wielkiego smutku
- dobry sen, świeże powietrze, lekka praca; np. w ogrodzie, w domu,
- zmiana stylu życia, umiejętność radzenia sobie z cierpieniem i ze stratami
- systematyczne ćwiczenia, może to być Tai-chi, Qi-gong lub inne ćwiczenia stosowne do wieku i kondycji osoby. W wielu szpitalach wprowadza się coraz częściej podobną terapię, nie tylko w przypadku depresji ale nawet w chorobach nowotworowych jako stały element leczenia.

Należy również zrozumieć, czym jest starcza depresja i jak naprawdę starszy człowiek powinien się czuć ? Nie uważać wszystkich symptomów za naturalny bieg rzeczy, zrzucania wszystkiego na starość. Każdą depresją można pokonać bez względu na wiek.

Nie zalecane jest branie antydepresantów, szczególnie po 65 roku życia, nastąpi zaburzenie utraty masy kostnej.

Należy pomóc osobie chorej w uchwyceniu własnych energii i pomóc wzmocnić jej relacje ze światem innych ludzi. Przezwyciężyć życiowe trudności i rzucić nowe wyzwania w zależności od kondycji danej osoby.

W tym miejscu wspomnę jeszcze o cierpieniu człowieka spowodowanego utratą innej osoby lub ważnej dla niego rzeczy.

Utrata kogoś lub czegoś; np. miłości jest bardzo bolesna w każdym wieku. Wszystkie straty jakie mogą wystąpić w życiu są czasami niezwykle ciężkie i tworzą zaskakujące emocje: wstrząs, złość, poczucie winy. Uczucia wywołane przez straty bywają przytłaczające, ale taki stan jest normalną reakcją na straty. W takich chwilach każdy człowiek jest otoczony większą lub mniejszą falą smutku, żałoby, które będą trwać tak długo dopóki nie zostaną uleczone.

Nie ma dobrych i złych sposobów na smutek, nie można też szybko znaleźć właściwego lekarstwa na radzenie sobie z emocjami bólu, zawsze wymaga to czasu. Czas będzie najlepszym lekarzem. Również długość smutku zależy od doświadczenia jakie spadło na osobę. Pierwsze przykre doświadczenie bywa najboleśniejsze, ale nie musi tak być ... bywa, że następne doświadczenia mogą osobę mocniej powalić i proces uzdrowienia będzie na pewno trudniejszy. Jeśli smutek zbyt długo nie odchodzi należy szukać wsparcia i pomocy!

Ludzie często tworzą mity o smutku i depresji w stylu:

Mit: ból odejdzie szybciej jeśli go zignorujesz.
Fakt: próba zignorowania bólu, schowanie go w sobie będzie miało gorsze konsekwencje w dłuższej perspektywie. W celu prawidłowego uzdrowienia konieczne jest sprostanie swojemu cierpieniu. Należy podejść do niego poważnie i aktywnie.

Mit: ważne jest aby być w obliczu strat silnym.
Fakt: każdy człowiek smutny, przestraszony, samotny będzie wyrażał smutek i jest to normalną rzeczą. Płacz nie oznacza słabości, wyświetlają się na zewnątrz tylko rzeczywiste odczucia.

Mit: jeśli nie płaczę, oznacza to, że szybko sobie poradzę.
Fakt: płacz to normalna reakcja na smutek, ale nie jedyna. Są tacy, którzy nie umieją w chwili wielkiego bólu wyzwolić na zewnątrz żadnej emocji, one tkwią głęboko w jego sercu.

Mit: smutek po stracie najbliższych powinien trwać do roku.
Fakt: nie ma dobrych czy złych czasowych ram dla człowieka będącego w żałobie. Jak długo będzie trwać zależy tylko indywidualnie od osoby. Nie wolno krytykować tych co zbyt długo tkwią w żałobie ani tych co szybko z niej wychodzą.

Smutek, żałoba w różny sposób wpływa na ludzi, często czują się jakby zwariowali, nie dociera do nich - co naprawdę się stało! Mają uczucie złego snu, kwestionują swoją wiarę, często jest załamanie bez względu na wiarę. Szok i niedowierzanie, trudno zaakceptować zaistniały fakt. Następnie przychodzi okres drętwoty, ciągle jest problem z tym - co się wydarzyło a nawet zaprzeczenie prawdzie. Jeśli odchodzi ukochana osoba, wiele osób oczekuje, że nagle pojawi się nawet kiedy wiedzą, że to nieprawda.

Głęboki smutek to najbardziej powszechne doświadczenie objawów żałoby. Następuje również głęboka pustka, rozpacz, tęsknota i wielka samotność. Ciało osoby w żałobie wielokrotnie krzyczy, człowiek ma żal do całego świata, występuje poczucie winy, że nie zostało wszystko dopilnowane.

Osoby pozostające w żałobie szukają winy u lekarzy lub innych ludzi, mają żal nawet do Boga. Osoby kochające zawsze znajdą kozła ofiarnego i obwinią go za zaistniałą sytuację.

Duże straty powodują lęki i obawy. Wystąpi uczucie niepokoju, bezradności. Śmierć bliskiej osoby zakłóci każdy aspekt w życiu najbliższych. U wielu wystąpi strach przed własnym życiem - jak sobie poradzą ?

W takiej sytuacji grają rolę wielkie emocje, ale nie tylko, przychodzi załamanie fizyczne: wielkie zmęczenie, nudności, obciążona odporność, choroby, utrata masy ciała, senność, brak apetytu, niechęć do życia.

cdn...

18 Aug. 2009

WIESŁAWA