Manayupa
Opis rośliny:
Manayupa jest wieloletnią rośliną krzewiastą dochodzącą do ok. 50 cm
długości o płożących się, brązowawych, lekkich i giętkich łodygach,
nieco
omszałych, bo pokrytych gęstymi włoskami. Jej korzenie są
gęste i dosyć głębokie,
dzięki czemu roślina jest odporna na suszę.
Liście o żywozielonej barwie są potrójnie złożone, owalne lub
lancetowatojajowate, całobrzegie, również pokryte włoskami.
Są też
okazy o bardzo ciemnym zabarwieniu liści. Kwiaty ma liczne, choć
bardzo
drobne, barwy biało-błękitnej lub jasnoróżowej. Małe, zielone
nasiona
znajdują się w 3-centymetrowych, pokrytych włoskami
strączkach.
Występowanie:
Roślina występuje jedynie w kilku górzystych prowincjach Peru.
Rośnie zwykle
między skałami, choć miewa stanowiska również na
glebach gliniastych. Manayupę
spotyka się niekiedy na wysokości ok.
1000, a przede wszystkim od 3000 do 4000 m
n.p.m. Jej naturalne
stanowiska znajdują się na niewielkich obszarach Andów, mimo
to jest
szeroko rozpropagowana wśród amazońskiej ludności miejscowej.
Surowiec leczniczy:
Ziele (bez korzenia), a
niekiedy tylko liście.
Skład chemiczny:
Saponiny oraz flawonoidy i glikozydy (pochodne
kwercetyny, np. 3-O-α-L-ramnopiranozyd kwercetyny,
8-C-β-D-glukopiranozyd 5,7,4'-trihydroksyflawonu) oraz olejki
eteryczne
są głównymi składnikami wpływającymi na działanie tego
surowca. Poza tym
w roślinie obecne są taniny, śluzy i sole
mineralne, głównie wapnia i glinu.
Zastosowanie:
Substancje czynne obecne w surowcu wykazują działanie przeciwzapalne
i dzięki temu preparaty z niego sporządzane znalazły zastosowanie we
wspomaganiu
terapii stanów zapalnych wątroby i nerek. Napary
przygotowane z ziela mogą być też wykorzystywane, ze względu na
działanie przeciwzapalne, w leczeniu schorzeń dróg rodnych,
szczególnie w przypadku występowania upławów. Mówi się o działaniu
detoksykacyjnym manayupy, co wynika z jej korzystnego wpływu na
regulację funkcjonowania wątroby oraz wyraźnego działania
moczopędnego.
Świeżo sporządzone napary można popijać w przypadku
bólów nerek,
woreczka żółciowego i wątroby. Ze względu na zawartość
tanin wysuszona lub świeżo zerwana roślina może być przykładana
wprost na rany i skaleczenia
w celu zahamowania krwawienia i
przyspieszenia procesu gojenia i bliznowacenia.
Także napar z
rośliny może służyć do przemywania ran. Przestrzega się przed zbyt
dużymi dawkami manayupy stosowanymi wewnętrznie, które mogą
spowodować
obniżenie ciśnienia tętniczego. W medycynie oficjalnej
udowodniono,
że roślina
ma właściwości uspokajające,
przeciwastmatyczne i przeciwalergiczne.
|