Cueva de los Cristales (Jaskinia Kryształów) znajduje się
ok. 300 metrów pod ziemią i 30 pod głównym pokładem
wapienia. Zawiera kryształy selenitu, osiągające nawet 15
metrów długości. Stworzyły je roztwory hydrotermalne ze
znajdującej się trzy mile niżej komory magmy. - To jest
Kaplica Sykstyńska kryształów - mówił zaraz po odkryciu Juan
Manuel García-Ruiz, geolog z Uniwersytetu Grenady w
Hiszpanii. - Nie ma takiego drugiego miejsca na ziemi, gdzie
kryształy ukazałyby się nam w całym swoim pięknie - dodaje.
By odkryć, jak możliwe było powstanie takich cudów, García-Ruiz
zbadał niewielkie ilości roztworów, jakie znalazły się w kieszeniach
skalnych. Uważa, że przyczyną wytworzenia się kryształów było nie
tylko bardzo wysokie stężenie procentowe, ale też stała temperatura
powietrza w rejonie krystalizacji - ok. 58°C, która prawie nie
ulegała zmianom. Dzięki niej występujący w wodzie anhydryt
przeobraził się w gips, który mógł stworzyć monumentalne cuda.
Zwiedzanie
jest surowo zabronione, a dostęp do kryształów mają tylko
naukowcy. Dostęp do jaskini blokują zaś olbrzymie żelazne
drzwi.